مساله اختلاف مطهری و فاطمینیا درباره حضرت رقیه و تحریفهای عاشورا
آقای فاطمینیا میگوید اسناد و روایاتی درباره حضرت رقیه وجود دارد و چنین دختری از امام حسین بوده و به شهادت رسیده است. اما شهید مطهری تحلیل میکند و میگوید این روایات با تحلیل تاریخی هماهنگ نیست و نمیتواند واقعیت داشته باشد.”
دکتر محمدمهدی جعفری، نویسنده، مترجم و استاد بازنشستهٔ دانشگاه شیراز یکی از چهرههای مطرح در حوزه پژوهشگری متون دینی است. او درباره برخی تحریفها و دروغپردازیهای مربوط به قیام امام حسین(ع) و روز عاشورا گفتو گویی با سایت خبر آن لاین انجام داده است که در پی میآید:
آقای دکتر! درباره حادثه عاشورا در طول تاریخ، تحریفها و دروغپردازیهایی وجود داشته، شما به عنوان استاد و پژوهشگر تاریخ اسلام در این زمینه به چه منابع و اسناد تحریفآمیزی دست یافتهاید؟
قدیمیترین مقتل درباره عاشورا، مقتل ابیمخنف است. ابیمخنف، متوفای سال 155 هجری و ظاهراً شیعه بوده و مقتل وی بسیار معتبر است. البته درباره روایاتی که ایشان برای عاشورا نقل کرده، اختلاف فراوانی وجود دارد. آن مقتلی که به نام ابی مخنف چاپ شده و در دسترس است، بسیار تحریف شده و اغراقها و تحریفهای فراوانی درباره حادثه عاشورا دارد که مورد انتقاد بسیاری از بزرگان از جمله شهید مطهری قرار گرفته است.
آقای حجتالله جودکی که در این مقتلها تخصص دارند، روایات ابی مخنف درباره حادثه عاشورا را از تاریخ طبری استخراج کرده است که حدود 110 روایت شده که اینها با مقتل ابی مخنف که چاپ شده، بسیار متفاوت است. وی در کتاب «قیام جاوید» این دو مقتل را که با هم مقایسه کرده است. مقتل تحریف شده ابیمخنف، نتیجه نقل و قولهای روضه خوان ها و کسانیست که صرفا میخواستند مردم را بگریانند و ثواب ببرند. آن مقتل که از تاریخ طبری استخراج شده به حقیقت نزدیک است و با تاریخهای دیگر هم مطابقت دارد.
مقتلهایی که بعد از ابی مخنف نوشته شده نیز مثل آن است. مثلاً روضه الشهداء که مشهور است، سرشار از روایات تحریف شده است.
آیا مقتلهای تحریفآمیز دیگری وجود دارد؟
علاوه بر این مقتلها، بنده مقتل خاصی به نام مقتل شاه عبدالعظیمی را دیدهام که شاید در جایی منتشر نشده و مرحوم پدرم آن را ترجمه کرده و نسخه خطی آن موجود است. در آن مقتل هم تحریفهایی وجود دارد، مثلا برای نمونه آمده است که امام حسین در ظهر عاشورا هنگام رفتن به جنگ، زرهی پوشیده بودند که قیمتش به اندازه هزینه هفت کشور بود و غیره. همه اینها به گونهای اغراقآمیز و به دور از واقعیت، وصف شده بود. تحریفها در آن بسیار زیاد است.
مقتلهای دیگری هم که از روی این مقتلها نوشته شده مثل مصیرالاحزان، بکاءالاحزان، تحریفشده هستند. آقای جودکی حدود 500 مقتل قدیم و جدید در کتاب خود استخراج کردهاند.
گاهی درباره برخی حوادث تاریخ اسلام و شخصیتها، بین محققان برجسته اختلافنظر وجود دارد، مثلاً شهید مطهری وجود حضرت رقیه را منکر میشوند اما حجتالاسلام والمسلمین فاطمینیا میگوید به اسنادی در مورد حضرت رقیه رسیده است، در این گونه موارد، چگونه میتوان به تحقیقات محققان اعتماد کرد و چگونه میشود نظر صحیح را یافت؟
آقای فاطمینیا بر اساس روایات نظر داده و میگوید روایات و سند درباره حضرت رقیه وجود دارد که چنین دختری از امام حسین با همین سن و شکل بوده و به شهادت رسیده است. اما شهید مطهری تحلیل کرده و میگوید درست است که روایاتی در این زمینه وجود دارد اما با تحلیل تاریخی هماهنگ نیست و نمیتواند واقعیت داشته باشد. ایشان منکر این روایات نیستند اما روایات را معتبر نمیدانند. همانطور که سیدشرف الدین، تحریفات عاشورا را نوشتهاند و مرحوم جلال آل احمد هم آن را ترجمه کردهاند، ایشان هم میگوید که این روایات معتبر نیست و آن روایات در کتابهای قرنهای نوشته شده است؛ بنابراین، به طور قطعی نمیشود این نظرات را تأیید کرد و نمیشود هم رد کرد مگر آنهایی که کاملا با عقل سازگار نیست و از طریق تاریخ تحلیلی می شود نتیجه گرفت. متأسفانه قضاوت خیلی مشکل است و یک روش هماهنگی هم وجود ندارد.
استاد! چند کتاب معتبر درباره واقعه عاشورا معرفی کنید.
یکی از بهترین کتابهای تحلیلی، کتاب مرحوم آیتالله خلیل کمرهای تحت عنوان «عنصر شجاعت و فداکاری 72 تن و یک تن» در 9 جلد بوده که بسیار تحلیلی و جالب است. ایشان روایات صحیح را در این کتاب آورده و تحلیل کرده و بیشتر هدف قیام امام حسین و واقعه عاشورا را نوشته است.
کتاب دیگری که باز هم تحلیلی و بسیار جالب است، کتابی از شیخ عبدالله علائلی است. اسم اصلی این کتاب به زبان عربی «سمو المعنا فی سمو الذات» بوده که در سال 1939 تألیف شده است. این کتاب 3 جلد است و در سال 1321 شیخ محمد باقر کمرهای، جلد اول این کتاب را به نام «همت بلند» ترجمه کرده است.
من هر سه جلد این کتاب را اخیراً ترجمه کردهام تحت عنوان «برترین هدف در برترین نهاد» که توسط سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در سال 1379 منتشر شده است.
شیخ عبدالله علائلی، نویسنده این کتاب برای تفریح به مصر رفته بود و میگوید در روضهخوانی شیعیان شرکت کرده و تحت تأثیر قرار گرفته و این کتاب تحلیلی را نوشته بود. ایشان حتی به حادثه سقیفه پرداخته و آن را تحلیل کرده است. همچنین مسائل مربوط به دوره امام علی(ع) و امام حسین(ع) را تحلیل کرده و انگیزههای یزید و معاویه را مورد توجه قرار داده است.
آثار دکتر سید جعفر شهیدی، حماسه حسینی شهید مطهری و کتابهای مرحوم صالحی نجفآبادی از منابع معتبر هستند.
کتاب «شهید جاوید» صالحی نجفی آبادی که بیشتر درباره تحریفها و غلوها نوشته شده، بسیار مشهور است. بقیه آثار ایشان هم مفید است.
نسخه قابل چاپ | ورود نوشته شده توسط مدرسه فاطمیه س بندر انزلی در 1395/07/12 ساعت 11:55:00 ق.ظ . دنبال کردن نظرات این نوشته از طریق RSS 2.0. |