برخي از اقدامات اجتماعي پليس در تحقق پيشگيري اجتماعي
از جرم به اين شرح است:
١- تعامل با مراکز دولتي با هدف شناسايي در برقراري ارتباط با آن مراکز و سازمان هاي
وابسته، و استفاده از توانمندي هاي بالقوه و بالفعل آنان در راستاي مأموريت هاي مشارکتي
ناجا، از طريق: الف) ساماندهي رابطين مراکز دولتي، ب) برگزاري همايش هاي تخصصي،
پ) برگزاري نمايشگاه هاي عمومي، ت) تنظيم تفاهم نامه هاي همکاري با سازماندهي
دولتي، ث) اجراي طرح هاي مشارکتي با همكاري سازمان ها و ج) طرح قدرداني از نخبگان
و افراد مؤثر در کنترل اجتماعي؛
٢- تعامل با تشکل هاي غيردولتي (هيئت هاي مذهبي، بسيج، مؤسسات خيريه و غيره)؛
٣- مشارکت با گروه هاي اجتماعي (معلمان، اصناف، دانش آموزان، دانشجويان و غيره)؛
٤- استقرار مراکز مشاوره و مددکاري و دادن مشاوره هاي روان شناختي و انتظامي؛
٥- فرهنگ سازي و دادن آموزش هاي همگاني و ساخت و توليد فيلم سينمايي، مستند و
انيميشن؛ آموزش همگانی در ناجا، عبارت است از مجموعه فعاليت هايی که به منظور
يادگيری برخی از فعاليت های مشخص (دانش انتظامی و اجتماعی) با هدايت کارکنان
معاونت اجتماعی ناجا، برای كلية افراد جامعه انجام مي گيرد. آموزش همگانی با ارتقاي
سطح دانش و آگاهی مهارت های فنی، موجب بروز رفتار مطلوب به منظور کاهش
فرصت های مجرمانه در شهروندان مي شود.
٦- اطلاع رساني دقيق و تاکتيکي از اقدامات پليس
در اين ميان با توجه به حوزة مأموريتی پليس زن و وظيفة حفظ امنيت زنان و كودكان،
استفاده از زنان پليس در قالب رابط و برقرارکنندة تعاملات و روابط اجتماعی با ساير سازمان ها،
فوايد زير را دربردارد:
بيشتر اعضاي تشکيل دهنده و مخاطبان سازمان های مورد بحث (خانواده، مدرسه و رسانه)
دختران و زنان هستند و زنان پليس به علت جنسيت مشترک با بزه كاران و بزه ديدگان، و
پيشگيری اجتماعی از جرايم زنان و دختران
درک بهتر مسائل زنان در زمينة برقراری ارتباط با اين طبقه مشکلات کمتری خواهند داشت،
ضمن اينکه زنان پليس علاوه بر استفاده از تجارب مفيد خود و ديگران و مطالعة علوم مرتبط
با مسائل زنان، حائز دانش انتظامی نيز هستند و با عواقب بسياری از رفتارهای نابهنجار و
جرايم ارتکابی دختران و زنان، آشنايی کامل دارند. بنابراين استفاده از پليس زن - که همزمان
در رشته های روان شناسی، جامعه شناسی و نيز علوم انتظامی تخصص دارند - در قياس با
مشاوران و افرادی که فقط بر علوم روان شناسی و جامعه شناسی تمرکز كرده اند، ارجحيت
خواهند داشت که البته نيروی انتظامی علاوه بر گنجاندن اين دروس در ميان دروس پليسی
اقدام به جذب دانش آموختگان زن در رشته های ذکر شده و دادن آموزش پليسی به آنان كرده
که کاري بسيار مفيد است.
پليس زن و پيشگيری از جرم از طريق تعامل با نهاد خانواده
توجه به خانواده در قالب رکن اساسی جامعه، از » : در اصل دهم قانون اساسی آمده است
اگر در جرايم «. جمله مهم ترين عوامل بازدارندة فرزندان از ارتکاب جرم به حساب مي آيد
ارتکابی دختران و زنان دقت کنيم، خواهيم ديد که ريشة بسياری از جرايم درون خانواده شکل
مي گيرد. در موارد بسيار، آموزش نديدن صحيح والدين، مسئله دار بودن خود والدين، محله ای
که خانواده برای زندگی انتخاب کرده است، معاشرت خانواده با افراد ناباب و مشکل دار، نظارت
کافی نداشتن والدين بر اعمال و رفتار فرزندان و امثال آن، به نابهنجاری و بزهکاری فرزندان
مي انجامد، به ويژه فرزندان دختر که به مراقبت های ويژه نياز دارند.
در خصوص مداخلة پليس زن در خانواده مي توان گفت که بخشی از زنان پليس در کلانتری ها
و مراکز مشاوره و مددکاری ناجا به شغل مشاور و مددکار مشغول فعاليت هستند. اين دسته از
نيروهای پليس پس از کسب تخصص در رشته های روان شناسی (در کلية گرايش ها)، مطالعات
خانواده، علوم تربيتی و جز آن، مهارت های انتظامی را نيز کسب کرده اند. بنابراين بهترين گزينه
برای برقراری تعامل و ارتباط با خانواده ها به حساب مي آيند و مي توانند حاميان شايسته اي
برای دختران و زنان هر جامعه باشند.
زنان پليس در برقراری ارتباط با خانواده ها به منظور پيشگيری از جرايم، بايد به موارد زير
توجه داشته باشند و آنها را به خانواده ها نيز آموزش دهند و گوشزد كنند:
گفته مي شود. اين عوامل به « عوامل حمايتی » سه دسته از عوامل مطرح است که به آنها
عوامل مربوط به کودک (مهارت های اجتماعی، تربيت صحيح، هوش متوسط يا بيشتر از
متوسط، دلبستگی به خانواده، توانايی های حل مسئله)، عوامل مربوط به والدين يا خانواده
(وجود والدين صالح، حامی و مراقب، تغذيه با شير مادر، برخورداری از روابط حمايتی ساير
بزرگسالان، تمسّك به اعتقادات اخلاقی يا مذهبی قوی در خانواده، کم جمعيت بودن خانواده
و امثال آن) و عوامل اجتماعی يا محيطی (همسالان، بزرگ ترها، معلمان، همسايه های صالح
(٥١٠-٥٠٩ : و مراقب) دسته بندی مي شوند.
نيروی انتظامی جمهوری اسلامی ايران در تحقق حمايت از حقوق شرعی، عرفی و قانونی
زنان و دختران جامعه، اقدام ديگری همچون تأسيس کلانتری ويژة بانوان در شهر مشهد
نموده است، که کلية کارکنان اين کلانتری، زنان پليس اند. البته در سال های اخير زمزمة
تأسيس چنين کلانتری در شهر تهران نيز به همت مسئولان ناجا به گوش مي رسد که همة
اين اقدامات گامی است در جهت حمايت از زنان و دختران (بزه ديده، بزهکار و حتی سالم و
بدون مشکل)
پليس زن و پيشگيری از جرم از طريق تعامل با نهاد مدرسه
برقراري ارتباط پليس با امور مدارس، پديده اي تازه نيست. از بيش از نيم قرن گذشته،
نيروهای پليس بسياری از کشورها، از راه هاي گوناگون و فراوان با مدارس ارتباط برقرار کرده اند.
الگويی هم از پليس مدرسه به دست داده شده است، که در آن پليس در قالب افسران کاردان
مدرسه (به صورت افسر انتظامی، مشاور و به عنوان معلم و مربی آموزشی) افسران رابط مدرسه،
مشارکت مدارس امن، مأموران مدرسه، مأموران مخفی پليس در مدارس، فعاليت کرده است.
با بهره گيری از اين الگو، زنان پليس با مشارکت بين پليس و مدرسه، شکلی از پليس
جامعه محور را ارائه مي دهند. آنان در قالب بخشی از کارکنان مدرسه نگريسته مي شوند و
تعاملي بسيار گسترده با کارکنان مدرسه دارند. آنان مي توانند ضمن حفظ امنيت دانش آموزان
در مدارس، در زمينة با مسائل روز جامعه، جرايم گوناگون، به ويژه جرايم خاص زنان، راه های
پرهيز از خطر و آشنايی با مواد قانونی به دختران دانش آموز، مشاوره دهند. همچنين مي توان
با انعقاد تفاهم نامه ای ميان ناجا و وزارت آموزش و پرورش، مراکز مشاوره ای در اطراف مدارس
يا ادارات آموزش و پرورش، به خصوص در مناطق و مدارس پرخطر تأسيس و از پليس زن
براي برقراری ارتباط با دانش آموزان بهره جست. اجراي اين طرح ها فوايد زير را در پي خواهد
داشت:
ايمن سازی محيط آموزشی به دست زنان پليس آموزش ديده و متخصص؛
دخيل نمودن ذهن دختران با مسائل خود و آشنايی با قانون و راه های گريز از خطر؛
استقرار جوّ اعتماد بين دختران و زنان جامعه با پليس زن؛
کاهش جرايم ارتکابی دختران و زنان.
پليس زن و پيشگيری از جرم، از طريق تعامل با رسانه های جمعی
از جمله اقدامات مهم پليس زن در پيشگيري از جرايم، اقدامات فرهنگی است.
 صدا و سيما در قالب مهم ترين رسانة « تبليغات » و « آموزش » در دو محور
کشور بيشترين مخاطب را دارد و به يقين مي تواند، مهم ترين نقش را در آموزش های همگانی

رسانه ها از ديد نيروی انتظامی جايگاهي ويژه دارند. پليس در عرصة اطلاع رسانی و هنر،
ساخت فيلم، ارتباط مستقيم با جامعه، اقسام روش ها و اهرم ها را به کار گرفته است. رسانه ها
گرچه پيام پليس را از تريبون رسمی به گوش مردم م يرسانند، اما بخش مهم تر آن، اينكه پيام
مردم را به گوش پليس مي رسانند. اين از مهم ترين بخش های تعامل پليس با رسانه هاست.
مأموران پليس معمولاً دربارة اينکه رسانه ها چگونه آنان را به مردم معرفی مي کنند، حساس اند
 بنابراين، اگر زنان پليس از سوی رسانه ها به درستی
معرفی شوند و قابليت ها و توانمندی های آنان به اطلاع مخاطبان رسانده شود، حتما در اعتماد
افراد جامعه به آنان بسيار مؤثر خواهد بود. پس، نخستين گام به عنوان نخستين همکاری رسانه
با پليس زن، معرفی صحيح و مقتدرانة او به جامعه است.
نمايش فيلم های مستند و نمايشی با موضوع معضلات و مشکلات زنان و دختران جامعه،
که زنان پليس در آن نقشي محوری دارند، چه بسا کانال ارتباطی مطلوب بين زنان پليس
و مخاطبان اين فيلم ها، يعنی زنان و دختران باشد، به اين ترتيب، هم نکات آموزنده ای در
خصوص مسائل روز زنان مطرح مي شود و هم حضور زنان پليس پررنگ تر جلوه مي نمايد، نيز
از مشارکت های مردمی در زمينة اقدامات پيشگيری از جرم استفاده خواهد شد.
جای زنان پليس در ميزگردها و سمينارهای مرتبط با زنان بزهکار و بزه ديده، که در تلويزيون
و راديو برگزار شده و به سمع و نظر بينندگان و شنوندگان رسيده و مي رسد، بسيار خالی است.
موارد بسياری از اين ميزگردها با حضور استادان گوناگون در رشته های متنوع برگزار مي شود،
ولی از حضور پليس زنی که هم در بعد علمی و نظری در دانشگاه های کشور تخصص کسب
کرده و هم با مسائل انتظامی موضوع آشناست، خبری نيست.
به طور کلی، پليس زن با همکاری و مساعدت رسانه چه بسا در زمينه های زير فعاليت كند:
افزايش آگاهی های عمومی و بالا بردن رشد فکری زنان و دختران؛
دادن آموزش های همگانی در سطح ملی؛
همکاری در برنامه های کنترل و مهار بزهکاران؛
ارتقاي احساس مسئوليت جامعه دربارة وقايعی که در همسايگی و کنار محل کار آنان
رخ مي دهد.
تعامل پليس زن باخانواده، مدرسه و رسانه در جهت تحقق پيشگيریا ز وقوع جرايم
به نظر مي رسد كه اگر كل فعاليت های پليسی در زمينة پيشگيری اجتماعی در مدارس
دخترانه متمرکز مي شود و مدرسة محل استقرار پليس زن، برای عرضة خدمات باشد، بسيار
سودمند خواهد بود، زيرا در مدرسه کلية مخاطبان ما همه دانش آموزند و اين بهترين سن برای
هر فرد برای راهنمايی آنان و جلوگيری از وقوع جرم است. همچنين مدرسه محيط امنی است
که اگر راه ارتباطی مطلوب و مؤثرا در پيش بگيريم، دانش آموزان هم به ما اعتماد مي کنند،
ضمن اينکه پليس زن در مدارس به مربيان و اولياي آموزشی و والدين دسترس دارد و کلية
نکات آموزشی تربيتی – پليسی را در خصوص خانواده، مدرسه و رسانه مي تواند در همان
محل مطرح كند؛ بنابراين با انتخاب مدرسه در قالب پايگاه و محل استقرار پليس، برنامه ها و
فعاليت های زير جهت برقراری ارتباط و همکاری و مشارکت همگانی بين پليس و نهادهای
مورد مطالعه به شرح زير تأمين مي شود:
۱. تعامل با والدين و برقراری ارتباط با آنان؛
در اين زمينه، پليس زن با والدين دانش آموزان، به ويژه مادران در کارگاه ها و انجمن های اوليا
و مربيان آشنا مي شود و آنان را در خصوص زمينه های خانوادگی بروز جرم آگاه مي كند. برای
اين کار پليس زن مي تواند بر پرونده های واقعی استدلال كند. در اين جلسات، پليس زن بايد
خواستار ارتباط دائم مادران با فرزندان خود و پليس مشاور باشد، و بر تربيت اسلامی فرزندان
به همت خانواده ها و لزوم آموزه های دينی در روش های تربيتی تأكيد و اصرار ورزد. ذکر نکات
زير از سوي پليس زن در اين هم انديشی ها مفيد است:
تربيت دختران در قياس با پسران حساس تر است زيرا دختران نقش مهم تری در جامعه
دارند. بنابراين بر تربيت ويژة دختران با توجه به نقش های آنان در آينده، (نقش فرزندآوری،
مادری و همسری) بايد اهتمام ورزيد مخصوصاً اگر زنان هر جامعه عفيف باشند، چه بسا هم
خود دچار ناهنجاری نمی شوند و هم بسياری از مردان از رفتن به بيراهه مصون خواهند ماند.
توجه به محيط دوستان فرزندان، نحوة معاشرت های آنان، محل زندگی و همسايگان، از نکات
بسيار مهم در اين زمينه به شمار مي رود.
۲. تعامل با مربيان، معلمان و مديران مدارس و برقراری ارتباط با آنان؛
پليس زن از نظر نقش آموزشی خود با ايفاي وجه اشتراک دارد. بنابراين، ارتباط با اين گروه
برای وی آسان تر است. همکاری صميمانه بين پليس زن و معلمان سبب پيشرفت چشمگير
در امر پيشگيری خواهد بود. در اين زمينه، موضوع مهم اينكه تصوير معلمان و مربيان هميشه
در ذهن دانش آموزان باقی خواهد ماند، چه از نظر محتوای درس تدريس شده، چه از نظر نحوة
انتقال مفاهيم، چه از نظر برخوردهای شخصی و چه از نظر پوشش و اخلاق و غيره، بنابراين
در هر مدرسه، معلمان در قالب عاملي ياددهنده نقش بسيار مهم دارند. از جمله کارهايی که
پليس زن در ارتباط با اولياي دانش آموزان و نحوه آموزش مي تواند انجام دهد اين است که به
آنها تفهيم كند که حضور پليس زن مشاور در کنار نقش آموزندة آنان معنا پيدا مي کند، يعنی
هر يک به طور جداگانه نمی توانند كاري مفيد انجام دهند. بنابراين بايد در آموزش های خود
به دانش آموزان با يکديگر هم جهت و همسو باشند.
۳. تعامل با دانش آموزان و برقراری ارتباط با آنان؛
هنگامی که دختران دانش آموز مخاطب پليس زن قرار مي گيرند، بايد به نقش آنان در قالب
فرزند خانواده، يک محصل در مدرسه، و يک دوست در محيط همسالان توجه شود. به اين
ترتيب پليس زن - با جلب اعتماد دانش آموزان - اين اطمينان را در ايشان پديد مي آورد که
مَحرم صحبت های آنان است و همة تلاش خود را براي کمک به آنان به كار خواهد گرفت. البته
طرح همياران پليس در مدارس پرفايده است، زيرا دانش آموزان با اين احساس که آنان هم
جزئی از نيروی پليس اند، برای حل مشکلات خود و تلاش در جهت مصون ماندن از آلودگی ها،
گام برخواهند داشت.
در مشاوره به دانش آموزان، پليس زن موارد زير را بايد در نظر بگيرد:
از والدين و پليس خجالت نکشند و سؤال هاي خود را از آنان بپرسند و به افراد غريبه
اعتماد نکنند؛
در زمان حاضر تحصيل برای دانش آموزان، بهترين و موفقيت آميزترين راه است، كه هر
دانش آموز بايد بر پيشرفت تحصيلی خود متمرکز شود و اصرار ورزد؛
دانش آموزان بايد در قبال کار نادرستِ دوستان خود، احساس مسئوليت كنند و از پليس
زن برای کمک و راهنمايی وی استمداد جويند؛
تماشای فيلم های تلويزيونی بايد متناسب با سن افراد باشد، چون هر فيلمی برای تماشای
جوانان و نوجوانان مناسب نيست؛
آموز ش های چهره به چهره، حضور در سر کلاس های کارگاهی برای دانش آموزان و
معلمان و تجزيه و تحليل فيلم های پليسی و پرونده های واقعی در مدرسه و تشريح نکات
آموزندة آن؛
تازه ترين و دقيق ترين اطلاعات را دربارة موضوعات گوناگون اجتماعی، از قبيل پيامدهای
انحرافات جنسی، مواد مخدر و جرايم پيش بينی شده در قانون را در اختيار دانش آموزان
بگذارند.